Çin Devlet Lideri Şi Cinping ile Japonya Başbakanı Kişida Fumio, Tayland’daki Asya Pasifik Ekonomik İşbirliği Örgütü Zirvesi’nde yüz yüze görüştü.
Devlet Lideri Şi, görüşmede, Çin ve Japonya’nın Asya’nın ve dünyanın değerli ülkeleri olarak ortak çıkarlara ve işbirliği potansiyeline sahip olduğunu belirterek, Pekin’in bağlantılara verdiği değerin değişmediğini ve değişmeyeceğini vurguladı.
Diplomatik ilgilerin kurulmasından bu yana geçen 50 yılda bağların büyük ara kat ettiğini, bölgede barışa ve refaha katkı sağladığını tabir eden Şi, yeni devirde de bağları uygun doğrultuda geliştirmeyi umduklarını belirtti.
Japon Başbakan Kişida da görüşmede ülkesinin hukuka dayalı memleketler arası sistemin korunmasından yana olduğunu vurgulayarak, Japon hükümetinin, Çin’in Doğu Çin Denizi ile Güney Çin Denizi’ndeki ihtilaflı bölgelerde artan askeri nüfuzuna yönelik korkularını aktardığını söz etti.
Tayvan Boğazı’nda barış ve istikrarın korunması gerektiğinin altını çizen Kişida, iki ülkenin güvenlik alanında iletişimin sürdürülmesinde fikir birliğine vardıklarını söyledi.
Japonya ile Çin arasında “istikrarlı ve yapıcı” ikili ilişkiler çağrısı yaptığını belirten Kişida, Japon Dışişleri Bakanı’nın Çin’e ziyaretinin planlandığını kaydetti.
3 yıl sonra ilk
Görüşme, Japon Başbakan’ın, geçen yıl vazifeye gelmesinden bu yana Şi ile birinci buluşması oldu. Kişida, geçen hafta Kamboçya’daki Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği (ASEAN) Zirvesi marjında Çinli mevkidaşı Li Kıçiang ile görüşmüştü.
APEC marjındaki yüz yüze görüşme ile Japon ve Çinli liderler, yaklaşık 3 yıl aradan sonra ilk kez bir araya gelmiş oldu. Temmuzda uğradığı suikast sonucu hayatını kaybeden eski Japonya Başbakanı Abe Şinzo, en son Aralık 2019’daki Pekin’i ziyaretinde Devlet Başkanı Şi ile bir araya gelmişti.
Çin Halk Cumhuriyeti ile Japonya, 1972’de “ebedi barış ve dostluk ilişkilerinin kurulmasına” ait bildirim imzalayarak diplomatik bağlarını başlatmıştı. İki ülke, bu yıl ilgilerinin normalleşmesinin 50. yıl dönümünü kutluyor.
Çin-Japon münasebetleri, Doğu Çin Denizi’ndeki çatışan egemenlik talepleri ile II. Dünya Savaşı ve öncesiyle bağlantılı tarihsel sorunların sebep olduğu tartışmalar nedeniyle zaman zaman gerilimlere sahne oluyor.
Öte yandan, Çin ile ABD ve Batılı müttefikleri arasındaki artan jeopolitik rekabet, Tokyo’nun bu ülkelerle ekonomik, siyasi ve askeri bağları nedeniyle iki ülke ortasındaki itimadı olumsuz etkiliyor.
Japonya’nın Çin ile egemenlik ihtilafı içindeki Tayvan’a verdiği dayanak de bağlantılarda vakit zaman bir tansiyon ögesi olarak öne çıkıyor.
ABD Temsilciler Meclisi Lideri Nancy Pelosi’nin ağustos başında Ada’ya yaptığı ziyaret sırasında Çin ana karasından ateşlenen güdümlü füzelerin Tayvan’ın doğusunda, Tokyo’nun Münhasır Ekonomik Bölge (MEB) ilan ettiği sulara düşmesi iki ülke ortasında tansiyonu yükseltmişti.
